Mục lục
Điện 3 pha là loại dòng điện xoay chiều phổ biến được sử dụng trong sản xuất, truyền tải và phân phối điện. Đây là một loại hệ thống nhiều pha sử dụng 3 dây (hoặc 4 dây bao gồm dây trung tính) và là phương pháp phổ biến nhất được sử dụng bởi các lưới điện trên toàn thế giới để truyền tải điện năng.
Lệch pha điện 3 pha là gì?
Hiện tượng lệch pha chỉ xảy ra với điện 3 pha. Lệch pha trong điện 3 pha là các pha có điện áp chênh lệch nhau, điều này thường đến từ 2 nguyên nhân: Do đứt dây pha hoặc do quá tải dây pha.
Nguyên nhân lệch pha điện 3 pha
Lệch pha do quá tải 1 dây pha
Đây là trường hợp do 1 trong 3 pha bị dùng quá tải nên điện áp thấp hơn 2 pha còn lại.
Các tải của hệ thống điện 3 pha luôn được làm cân bằng khi lắp đặt. Tuy nhiên khi 1 hoặc 2 pha mang nhiều tải hơn, một sự không cân bằng bắt đầu xảy ra. Sự không cân bằng này làm cho các đường dây 3 pha bị lệch pha, và kết quả là các pha không còn cách nhau 120 độ nữa.
Sự không cân bằng pha làm cho các mô tơ 3 pha chạy ở các nhiệt độ cao hơn so với các giá trị định mức. Sự mất cân bằng pha càng cao thì sự tăng nhiệt độ càng lớn hơn. Nhiệt độ cao này làm hư lớp cách điện và gây nên các vấn đề liên quan khác. Hậu quả là động cơ sẽ có hiệu suất hoạt động kém và độ bền không cao. Ví dụ, không cân bằng 3 pha 3% có thể làm cho một mô tơ điện hoạt động chỉ ở 90% công suất định mức của nó, đòi hỏi mô tơ phải được giảm tải. Trường hợp này được đánh giá là khó phát hiện.
Lệch pha do đứt dây pha
Có thể do dây điện ở 1 pha hoặc 2 pha bị đứt do tiếp xúc không tốt. Tuy các dây điện khác vẫn còn hoạt động thì điện áp ở 2 pha kia cũng sẽ bị đảo về phía pha bị đứt. Tại đây vẫn có thể đo được điện áp bị đứt để tạo được thành điện áp lộn pha tại đó. Việc đo điện áp vẫn có thể diễn ra nhưng sẽ có giá trị thấp hơn 2 dây còn lại.
Nếu động cơ của bạn bị lệch pha do nguyên nhân trên thì sẽ có hiện tượng kêu to, có lúc không thể quay hoặc quay rất khó khăn. Với trường hợp 2 dây pha bị đứt mà động cơ không nối được với dây trung tính thì động cơ sẽ không có phản ứng gì.
Ảnh hưởng của việc mất cân bằng 3 pha
Lệch pha = trôi điểm trung tính -> có dòng trong dây trung tính, điện áp đặt lên thiết bị bên cao bên thấp (không còn là điện 220V) -> thiết bị hư hỏng.
Điện năng phập phù, ngoài những tổn thất về các thiết bị có dấu hiệu bị hỏng, khiến tuổi thọ suy giảm thì những thiệt hại ảnh hưởng tới chất lượng dịch vụ, hiệu suất công việc chuyên môn, khiến người quản lý đau đầu trong việc tìm kiếm phương án để xử lý.
Thử tưởng tượng nó giống như một hình chop cân. Đỉnh chóp chính là điểm trung tính. Nếu nắm đỉnh chóp kéo lệch qua 1 bên, các cạnh sẽ có bên dài bên ngắn tượng trưng cho điện áp.
Toàn bộ máy móc, thiết bị tiêu thụ điện gần như làm việc đồng thời với nhau. Hệ thống aptomat cảnh báo thường xuyên ngắt điện do quá tải dẫn tới bị sụt áp đột ngột.
Dòng điện giữa các pha lệch nhau quá nhiều, khoảng cách các đường dây tới phụ tải khá dài khiến cho năng lượng điện năng tiêu hao vô ích khá lớn.
Làm thế nào để cân pha điện 3 pha?
Theo lý thuyết, dòng điện giữa các pha phải cân bằng nhau sẽ đạt hiệu quả cao nhất. Chính vì thế cân chỉnh pha, chia lại phụ tải sao cho dòng điện giữa các pha cân đối nhau là điều cần thiết.
Để làm việc này, cần bật toàn bộ các thiết bị tiêu thụ điện rồi dùng thiết bị đo đạc, lấy các thông số cần thiết làm cơ sở để tiến hành cân chỉnh.
Đo lại dòng điện các pha, nếu chênh lệch các pha quá nhiều thì điều chỉnh lại phụ tải trong các pha cho đều. Độ lệch dòng điện cho phép là 15%.
Sau khi hoàn thành việc cân chỉnh, các thiết bị điện trong đơn vị vận hành trơn tru, đường dây trung tính không còn quá nóng như trước.
Hệ thống điện sẽ hạn chế được sự cố nhảy aptomat, lượng điện hao phí trên đường dây, các phụ tải được tiết giảm đáng kể nên tiết kiệm tiền điện mỗi tháng.
Sử dụng ổn áp 3 pha hoặc máy biến áp 3 pha cũng sẽ hạn chế được tối đã các hiện tượng lệch pha, điện áp pha không cân bằng làm ảnh hưởng đến việc vận hành của các thiết bị điện. Máy có chức năng ổn định điện áp từng pha độc lập, giúp hệ thống hoạt động trơn tru, nâng cao tuổi thọ cho máy móc. Khi điện áp được cân bằng sẽ hạn chế tối đa được các hiện tượng lệch pha, điện áp pha không cân bằng làm ảnh hưởng đến việc vận hành của các thiết bị điện.
Công ty TNHH Năng lượng Quang Điện chuyên lắp điện năng lượng mặt trời, Chúng tôi cung cấp tới khách hàng các hệ thống điện mặt trời đạt tiêu chuẩn tốt nhất, cho hiệu suất cao, vận hành bền bỉ, an toàn và đảm bảo thẩm mỹ với giá thành hợp lý.
Công ty TNHH Năng lượng Quang Điện
Địa chỉ: Phòng 746 CT10A – Khu đô thị Đại Thanh – Thanh Trì – Hà Nội
